به گزارش روابط عمومی، سومین کارگاه «سرفصل نویسی» با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمین رضا حبیبی رئیس دفتر تهیه و تدوین متون درسی در دومین روز پیش رویداد آموزشی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد.

در دومین روز پیش رویداد، بیش از 50 نفر از اساتید، طلاب دوره عالی فقه و اصول و همچنین دانش آموختگان دوره تدوین متون درسی حضور داشتند.

در این برنامه، سه کارگاه آموزشی برگزار شد که حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی در این سه کارگاه، جایگاه تدوین سرفصل‌ها در نظام آموزشی را تبیین کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی در مقدمه این کارگاه اظهار داشت: سرفصل نویسی، ضمن اینکه یک پدیده آموزشی است، یک فرآیند حقوقی نیز دارد.

رئیس دفتر تهیه و تدوین متون درسی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها اظهار داشت: در تدوین سرفصل باید بین این دو پدیده و فرآیند تفکیک قائل شد و در طراحی آن باید فرآیند پیچیده علمی و حقوقی سرفصل نویسی را مورد توجه قرار داد.

وی تصریح کرد: استاد باید نسبت به سرفصل تدوین شده واقف باشد، براساس آن محتوا ارائه دهد، همچنین باید توجه کرد که تغییر یک عنوان از سرفصل باید مسیر حقوقی خود را طی کند.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی در ادامه به شئون فرآیند سرفصل نویسی اشاره کرد و گفت: در فرآیند تدوین و تنظیم سرفصل و رشته تخصصی آموزشی باید شأن ستادی، شأن گروه علمی و در آخر شأن استاد رعایت شود که این شئون مترتب بر هم هستند و این تفکیک شؤن در تفکیک فرآیند علمی و حقوقی تأثیرگذار خواهد بود.

استاد جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها با بیان اینکه در طراحی سرفصل علمی، بعد از نیازسنجی، پشتوانه علمی طراح خیلی دخیل است، عنوان کرد: در طراحی رشته نیز به طریق اولی شخص باید مبانی و پشتوانه علمی داشته باشد تا در خروجی آن رشته تخصصی آموزشی، فراگیر به زبان آن علم واقف و اشراف کامل داشته باشد؛ به عبارت دیگر فراگیرانی فارغ از استاد تربیت شوند و این معنی صحیح فارغ التحصیلی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی پیرامون وزن دهی دروس در هر رشته، عنوان کرد: اگر پشتوانه طراحی رشته به صورت گسترده مبانی علمی را در برگرفته باشد، امکان دفاع از سرفصل‌های آن رشته سهل الوصول‌تر خواهد بود.

وی اضافه کرد: در این فرآیند است که در رشته تخصصی آموزشی وزن‌دهی دروس معنا پیدا می‌کند و به صورت تخصصی واحدها تنظیم می‌شوند.

استاد حوزه افزود: در نظام آموزشی موارد بدیهی نداریم؛ پیچیده‌ترین دانشی که بشر تولید کرده، رشته برنامه‌ریزی درسی است؛ زیرا در آموزش باید طبع ثانویه ایجاد کنیم.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی بیان داشت: سرفصل در واقع نقشه راه ایجاد دانش و مهارت است. در خود نقشه هدف، مهم ترین و کلیدی ترین بخش راه است. گام دوم اینکه باید دید هدف در چه سطحی است.

رئیس دفتر تهیه و تدوین متون درسی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها گفت: رسالت نظام آموزشی تولید و توزیع دانش است؛ بنابراین به طور قطع، رسالت حوزه فهم دین نیست؛ بلکه ابلاغ و توزیع پیام است. هر کدام از تولید و توزیع هم قواعد خاص خود را دارد که مهم ترین آن درست، واضح و روشن بودن هدف است.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی افزود: اولین قاعده در مواجه با نقد سرفصل، این است که ماده درسی چیست و چه هدف کلی و جزئی دارد. هدف در چه سطحی است؟

وی در تبیین مسائل، اظهار داشت: جهت شناسایی مسائل باید دید هر دانشی در چه بستری شکل گرفته و ناظر به چه مسئله ای است، همچنین باید تحولاتی که در مسئله ایجاد شده را شناخت و بررسی کرد.

استاد جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها در ادامه گفت: یکی از مسائل مهم در حوزه دانشی در جامعه کنونی داشتن بنیان علمی در همه حوزه‌ها  و دانش بنیان بودن نظام آموزشی است که با توجه به این امر خیلی از صاحبان قدرت در تعیین دانش نقش دارند.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی بیان داشت: تغییر و تحول در حوزه حقوقی دانش بسیار گسترده شده است و آموزش رنگ و بوی حقوقی بسیار قوی دارد. در نقد و بررسی باید به این مسائل توجه نمود و این جایگاه ستادی باید مورد توجه قرار گیرد.

وی در تبیین محتوای سرفصل گفت: در سرفصل عناصری باید مورد توجه قرار گیرد که عبارت است از مفاهیم ( به عنوان مثال فاعل، نایب فاعل...)، گزاره‌ها؛ از ترکیب مفاهیم که در قالب موضوع و محمول می‌آید و همچنین چینش؛ که همان چینش گزاره هاست که ساختار را تشکیل می‌دهد.

رئیس دفتر تهیه و تدوین متون درسی جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها عنوان کرد: در بررسی محتوای سرفصل باید به هریک از این عناصر در حد و اندازه خودش توجه ویژه شده باشد. نگاه به این عناصر باید استقلالی باشد.

حجت‌الاسلام والمسلمین حبیبی در ادامه گفت: سرفصل آموزش موضوع محور است اما در پژوهش مسئله محور است. در آموزش فراگیر میخواهد سفر علمی  کند نه اینکه مسئله را حل کند، پس در آموزش باید سهم هرکدام از حوزه‌های دانش را به اندازه بدهد.

وی اظهار داشت: در ارزیابی سرفصل باید دید ایا موضوع محور است یا مسئله محور، پس باید فصول ناظر بر این موضوع متوازن ذکر شده باشد و مراد از توازن تساوی نیست بلکه دادن سهم هریک به اندازه خودش است.

استاد جامعه الزهرا سلام الله علیها با بیان اینکه سرفصل باید مستخرج از متن دانش باشد نه کپی برداری از فهرست کتب، افزود: فهرست کتب می‌تواند الهام بخش باشد اما کل سرفصل نباید منطبق با فهرست کتب باشد.

استاد حبیبی گفت: رسالت هر نظام آموزشی دو چیز است؛ انتقال تراث و تولید تراث. انتقال تراث در آموزش رخ می دهد با حفظ مبانی و این پله باید طی شود تا به تولید برسد، مرحله بعد تولید تراث است  که در پژوهش رخ می‌دهد. بسط و گسترش در این مرحله انجام می‌شود.

وی اضافه کرد: در دوره آموزش سرباز پژوهش تربیت می‌شود و یک پادگان است که در آینده تولید پژوهشی دارد.

تصویر خبر

تصویر خبر