به گزارش روابط عمومی، خانم فرزانه حکیم زاده، استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها در نشست هم اندیشی راهکارهای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب که با عنوان «آینده پژوهشی عفاف و حجاب در مهندسی نظام جمهوری اسلامی (ناظر به منظومه فکری امامین انقلاب)» و با حضور جمعی از اندیشمندان و فعالان حوزه عفاف و حجاب در جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها برگزار شد، به بیان «راهکارهای ترویج فرهنگ عفاف و حجاب در جامعه اسلامی»، پرداخت و در ابتدای سخنان خود به آیه 108 سوره یوسف که آمده «قُلْ هَذِهِ سَبِيلِي أَدْعُو إِلَى اللَّهِ عَلَی بَصِيرَةٍ أَنَا وَمَنِ اتَّبَعَنِي وَسُبْحَانَ اللَّهِ وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِكِينَ؛ بگو: این راه من است من و پیروانم، و با بصیرت کامل، همه مردم را به سوی خدا دعوت می‌کنیم! منزّه است خدا! و من از مشرکان نیستم!» اشاره کرد و گفت: در واژه «عَلَی بَصِيرَةٍ» دو نکته وجود دارد، یکی برمی‌گردد به رسول خدا که خودشان بصیرت دارند و از روی شناخت و بصیرت، مردم را به دینداری دعوت می‌کنند، نکته دوم این آیه اینکه به کسانی که مخاطب هستند، باید بصیرت و شناخت داد.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها تصریح کرد: مهم‌ترین شیوه‌ای که رسول خدا و ائمه اطهار علیهم‌السلام در رابطه با دعوت دینی در پیش گرفتند، این بودکه خودشان نسبت به مسئله بصیرت کامل داشتند و سپس این بصیرت و شناخت را به دیگران منتقل و به دینداری دعوت می‌کردند؛ بنابراین اولین و مهم‌ترین راهکار در بحث دینی این است که خودمان به شناخت و بصیرت رسیده باشیم و دیگران را به شناخت و بصیرت برسانیم و جهاد تبیین همین است.
تفاوت دو واژه «راهبرد» و «راهکار»
حکیم زاده با اشاره به دو واژه «راهبرد» و «راهکار»، گفت: راهبرد یا استراتژی، تصمیمات کلی است که شامل اختصاص دادن منابع برای تحقق اهداف می‌شود، اما راهکار در رابطه با به حرکت درآوردن این منابع است، یعنی راهبرد به حوزه نظری توجه دارد و راهکار به حوزه عملی نظر دارد؛ بنابراین جزئیات تصمیمات راهبردی راهکارهای ما می‌شود.
وی خاطرنشان کرد: اگر بخواهیم از راهبرد به راهکار برسیم، 4 راهبرد و مواجهه اساسی با مسئله عفاف و حجاب داریم که شامل تعلیم و تربیت و تبیین، حمایت، قانون گذاری و نظارت می‌شود؛ سه مورد آخر از حیطه مربیان خارج است و فعالیت مبلغان و مربیان در حوزه تعلیم و تربیت و در عرصه تبیین است.
حجاب و عفاف باید به گفتمان ملی تبدیل شود
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها تصریح کرد: اگر ما بخواهیم در عرصه عفاف و حجاب موفق باشیم، باید یک دغدغه ملی و توافق و همگرایی ملی بین همه دستگاه‌های مرتبط با این امر ایجاد شود. طی تحقیقات انجام شده، متأسفانه بین تصمیم‌گیران، برنامه‌سازان، قانون‌گذاران و مربیان عرصه عفاف و حجاب، نه تنها وفاقی وجود ندارد، بلکه اختلاف وجود دارد، حرف و دغدغه‌های آنها واحد نیست و کارهای آنها در عمل منافات دارد.
حکیم زاده با بیان اینکه حجاب و عفاف باید به گفتمان ملی تبدیل شود، عنوان کرد: این مسئله باید به واسطه حکومت اسلامی، پشتیبانی‌های قانونگذاری و حمایتی داشته باشد تا عملیاتی شود.
وی اظهار داشت: وقتی ما به راهکارهای گسترش عفاف و حجاب از منظر مربیان می‌رسیم، مربیانی که می‌خواهند در سطوح مختلف سنی، این راهبردها را عملیاتی کنند و از راهبرد به راهکار برسند، ابتدا باید سطوح مختلف مخاطبان از هم تفکیک شود و نسبت به هریک راهکار متناسب با خود اتخاذ شود.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها ادامه داد: مربی عفاف و حجاب باید مطالعات عمیقی نسبت به مسئله عفاف و حجاب داشته باشد، چون کسانی که وارد این عرصه می‌شوند، تصورشان این است همین که خودشان اعتقاد دارند و آیه و حدیثی می‌دانند، کافی است، اما واقعیت این است که اگر بخواهیم عفاف و حجاب به گفتمان ملی تبدیل شود و در سطوح بالا جواب دهد، باید به سطوح مختلف جامعه توجه کنیم.
وی بیان داشت: دسته ای از مردم حجاب را قبول ندارند و تلاش می‌کنند که این اعتقاد را به جامعه تسری دهند و از خارج از کشور حمایت می‌شوند، ما با افرادی روبرو هستیم که به خاطر هجمه‌های فرهنگی از اعتقاد خود دست برداشتند، بنابراین باید نسبت به شبهات حجاب پاسخگو باشیم و فلسفه، آثار، پیامدها و تأثیرات اخلاقی، خانوادگی، فردی و اجتماعی این عرصه تبیین شود؛ همچنین افرادی هستند که می‌خواهند شروع کنند و ما باید به درستی برای آنها تبیین کنیم.
تقویت بینش اعتقادی از مهم‌ترین عوامل تبیین عفاف و حجاب است
حکیم زاده اضافه کرد: پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم در ابتدای رسالت خویش، بسترسازی فرهنگی کردند و اعتقادات پایه ای مردم را درست کردند و بعد وارد احکام شدند، فردی که می‌خواهد عفاف و حجاب را تبلیغ کند، باید نسبت به محتوای تببین شناخت داشته باشد و تقویت بینش اعتقادی از مهم‌ترین عوامل است.
وی تصریح کرد: اگر بحث توحید، معاد، خداباوری، سبک زندگی و غیره به درستی تبیین شود، کار نیز به درستی پیش می‌رود. محتوای دیگر انگیزه‌های اخلاقی است، ما برای تبلیغ و تبیین حجاب باید با تقویت بنیه‌های اعتقادی و انگیزه‌های اخلاقی ورود کنیم.
لزوم شناسایی عوامل بدحجابی در میان اقشار مختلف
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها اظهار داشت: اگر بخواهیم وارد عرصه عملیاتی شویم، ابتدا باید عوامل بدحجابی و بی‌حجابی در میان قشر مخاطبان شناسایی شود، در میان دانش‌آموزان، بحث خودنمایی، مدگرایی، تقلید از دوستان، توجه به دوستان، زیبایی دوستی وجود دارد و گاهی هم به ضعف اعتقادی برمی‌گردد. اگر کسی بخواهد از این صنف شروع کند، باید با تقویت باور به خداوند و آخرت، آنها را به این سمت سوق دهد.
حکیم زاده با بیان اینکه آموزش خانواده به عنوان یکی از راهکارهای گسترش عفاف و حجاب از اهمیت ویژه ای برخوردار است، گفت: آموزش خانواده بسیار مهم است. معرفی شخصیت‌های باحجاب جذاب که جایگزین هنرپیشه‌ها و سلبریتی باشند که می‌توان از طلاب خارجی شروع کرد.
وی یادآور شد: ما پیرامون شخصیت زن در اسلام خیلی باید صحبت کنیم. یکی از حربه‌ها علیه حجاب این است که اسلام به شخصیت و جایگاه زن اهمیت نمی‌دهد و این الزامات حجاب را در نظرگرفته تا آزادی را از زن بگیرد؛ وقتی جایگاه و شخصیت زن در اسلام مطرح می‌شود، بسیاری از شبهات رفع می‌شود.
مهم‌ترین کار در عرصه عفاف و حجاب، فعالیت فرهنگی است
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها بیان داشت: هر نهاد و سازمانی در قبال عفاف و حجاب وظیفه ای دارد، حتی راهکارهای سلبی و نیروی انتظامی در برخی مواقع باید وارد عمل شوند، مثل جریان‌های سازمان‌یافته و جاسوس که عاملا و عالما مروج فرهنگ‌های غیراسلامی هستند که باید جمع شوند.
حکیم زاده تصریح کرد: مهم‌ترین کار در عرصه عفاف و حجاب، کار فرهنگی است؛ اصل و ریشه گسترش عفاف و حجاب این است که گفتمان فرهنگی و تبیین صورت بگیرد، اگر این مسئله نباشد، تمام تلاش‌های نهادهای دیگر شاید کوتاه‌مدت جواب دهد، اما طولانی‌مدت جواب نمی‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: بحث حجاب یک بحث دینی است؛ دین با اندیشه و اعتقاد انسان ها سروکار دارد و با زور نمی‌توان در دل‌ها جایگزین کرد، بنابراین ابتدا باید تبیین و فرهنگ‌سازی شود و هر چه سرمایه‌گذاری برای تبیین صورت بگیرد، قطعا جواب می‌دهد و مهم‌ترین جا برای این فعالیت، حوزه‌های علمیه و مربیان هستند.
استاد و پژوهشگر جامعه الزهرا سلام‌الله‌علیها تأکید کرد: فعالیت فرهنگی کاری درازمدت است و باید با صبوری و حوصله انجام شود، در این صورت، هر فردی خودش حجاب را انتخاب می‌کند و خود مربی و مبلغ حجاب می‌شود.
در حوزه عفاف و حجاب باید الزامات قانونی وجود داشته باشد
حکیم زاده با بیان اینکه در حوزه عفاف و حجاب باید الزامات قانونی وجود داشته باشد، گفت: این سوال که آیا باید الزامات قانونی داشته باشیم یا نه که باید باشد، سوال مهمی است؛ پیامبر گرامی اسلام صلّی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم زمانی که در رأس حکومت بودند، آیه حجاب نازل شد و این آیات شریفه نشان می‌دهد که حکومت اسلامی می‌تواند در امری که کاملا اجتماعی است، ورود کند.
وی در ادامه به تأثیر مربیان و خانواده در حوزه عفاف و حجاب اشاره کرد و اظهار داشت: کسی که مربی است باید روی فکر و اندیشه کار کند، تربیت از خانواده شروع می‌شود، اگر والدین شناخت داشته باشند و خود عامل باشند، می‌توانند بر فرزند خود تأثیرگذار باشند.
وی با انتقاد به واژه «حجاب اجباری»، تأکید کرد: این واژه درستی نیست؛ بلکه عفاف و حجاب به عنوان یک قانون در جامعه مطرح است و همه باید به قانون احترام بگذارند.
نظرات